De Luchtvaartnota 2020-2050

Namens GroenLinks stuurde is een zienswijze naar de minister van Infrastructuur en Waterstaat

Tijden veranderen, soms zelfs erg snel. Regeren is vooruitzien en van een regering mag een verantwoord beleid verwacht worden. Een beleid dat is ondersteund door kennis en reële inschattingen voor de toekomst. Daar lijkt het niet op in de luchtvaartnota.

Groei van de luchtvaart anno 2020 is geen optie zonder meer. Toch is groei een vanzelfsprekende optie in de Luchtvaartnota. De mogelijke vraag naar luchtvaart en niet de grenzen zijn het uitgangspunt De actualiteit haalt de nota nu al in: veel Nederlanders nemen zich voor minder te gaan vliegen, omdat ze willen meewerken aan een beter klimaat

Een analyse van de gevolgen van Corona is er niet, terwijl wel afspraken met KLM zijn gemaakt om de negatieve economische gevolgen ervan op te vangen. Gezondheid boven economie is alweer snel vergeten, van nevenschikking is zelfs geen sprake.
Kwaliteit van leven is geen onderwerp omdat er geen normen zijn opgenomen voor hinder voor inwoners zoals voorspelbaarheid, rustmomenten en gezondheidseffecten.

Zo’n normenkader in lijn met de WHO-adviezen, waarbij beleving een cruciale rol speelt is nodig om de naleving van die visie te verzekeren.
De aanname dat vliegtuigen de komende jaren gemiddeld 1% per jaar stiller worden, lijkt ons eveneens erg optimistisch. Daarnaast dringen we eropaan dat hinder breder moet worden opgevat dan geluid alleen.

Intussen stemde Nederland in met een wijziging van Corsia (Carbon Offsetting and Reduction Scheme for International Aviation) Vasthouden aan de norm is een quick winn voor de milieudoelstelling. (2019 en 2020 zouden de uitstoot normen bepalen. Vanwege corona is 2020 extra laag omdat er in de eerste maanden van het jaar nauwelijks is gevlogen. Besloten is dit jaar niet mee te nemen in de beginnorm. Dat vinden wij een gemiste kans)

Regeren is vooruitzien. Doelen stellen voor 2070 is wel erg ver weg. Haast net zo onvoorstelbaar dat in 1970 de juiste keuzes zijn gemaakt voor nu, 2020. De CO2-uitstoot in 2070 nihil? Parijs is wel heel erg ver weg.

Klimaat en natuur lijken geen rol te spelen in het realiseren van groeiruimte. De normen die het kabinet zegt te volgen zijn vooralsnog erg zacht. De inzet op biokerosine is volgens ons te optimistisch: er is simpelweg te weinig van om de klimaatdoelen die er zijn, te halen. De claim dat woningbouw en (hoge) windturbines de veiligheid van de luchtvaart niet moeten belemmeren willen we graag inwisselen voor: de luchtvaart mag de natuur, RES en welzijn niet hinderen. Een actuele en brede MER (niet alleen op geluid) kan dat ondersteunen. Evenals het vaststellen van een tijdelijke fijnstofnorm -niet hoger dan nu- tot dat het RIVM haar onderzoek heeft afgerond.

We maken ons grote zorgen over de mogelijkheid dat het verminderen van het aantal nachtvluchten op Schiphol en andere luchthavens door uw ministerie lijkt te worden gekoppeld aan opening van Lelystad Airport. We missen een duidelijke uitspraak in de Luchtvaartnota dat nachtvluchten en vrachtvluchten van en naar Lelystad Airport niet worden toegestaan.

De Luchtvaartnota stelt geen grenzen aan de vlieghoogte van vliegtuigen. Zeker nu opening van Lelystad Airport door uw ministerie alleen mogelijk wordt geacht met laagvliegroutes is dat voor onze regio een catastrofe: voor de Natura 200 gebieden, in strijd met het beleid in onze en andere provincies en met de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn geluidsoverlast voor honderdduizenden mensen, de toename van milieubelasting en de veiligheids- en gezondheidsrisico’s (fijnstof en ultra-fijnstof!).  Laagvliegen mag niet de nieuwe norm worden in Nederland: het is op alle fronten onverantwoord:

Wanneer de luchtvaart naar verwachting de komende jaren haar rol moeizaam hervindt is het goed groei en concurrentie in te wisselen voor samenwerking en vergroening. Met Frankrijk en Duitsland gezamenlijk ontwikkelen van een West Europese hub is dan en optie. En voor overstappers een ticket-taks voor verblijf, voorzieningen en vervuiling

Een belangrijke stap naar beperken van het aantal vluchten kan worden gezet door de inzet van extra internationale treinen. Inzet van internationale treinen -op bestaand spoor- maken Lelystad Airport overbodig.  Natuur en Milieu, Greenpeace en Natuur en Milieufederatie Noord-Holland stellen na onderzoek dat door bestaand spoor en (trein)materieel slimmer in te zetten, de internationale dienstregeling te verbeteren en de service en het kopen van treintickets klantvriendelijker te maken 89.000 vluchten kunnen vervallen.

De ‘Luchtvaartnota 2020-2050’ móet beter en kán ook beter. Door een ‘Mobiliteitsnota 2020-2050’ op te stellen, waarin Schiphol een rol kan krijgen als multi-modale hub en KLM een multi- modale vervoersmaatschappij, zou het kabinet de tijdgeest, milieu en klimaat naast welvaart en welzijn recht doen, net als het principe dat regeren vooruitzien is.